ไทม์ไลน์การจัดตั้ง พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช ตั้งแต่ปีพ.ศ.2504 พร้อมเปิด 9 ส่วนจัดแสดงให้ชมหลังทยอยปรับปรุงและสร้างอาคารใหม่เมื่อปี 2557 รวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ที่มีประวัติเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธชินราช และ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร แห่งพิษณุโลก

นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช เมื่อแรกสร้างเป็น 'พิพิธภัณฑ์' นั้นอยู่ในความดูแลของ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร ตำบลในเมือง อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก 

โดยใช้พื้นที่ของ 'พระวิหารพระพุทธชินสีห์' และ 'พระวิหารพระศรีศาสดา' เป็นที่จัดแสดงโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุประเภทต่าง ๆ

อาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช

ต่อมา กรมศิลปากร ได้ประกาศจัดตั้งเป็น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช เมื่อพุทธศักราช 2504 และได้ก่อสร้างอาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช เมื่อพุทธศักราช 2557

จากนั้น ‘สำนักศิลปากรที่ 6 สุโขทัย’ จึงได้ดำเนินโครงการจัดแสดงนิทรรศการถาวร พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช โดยเริ่มดำเนินการพัฒนาและปรับปรุงมาเป็นลำดับตั้งแต่ปี 2561 กระทั่งแล้วเสร็จสมบูรณ์ในปี 2567

การจัดแสดงวัตถุโบราณภายใน 'พระวิหารพระศรีศาสดา' ในอดีต

การจัดแสดงนิทรรศการถาวรภายในอาคาร พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช ได้รวบรวมโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่มีประวัติเกี่ยวเนื่องกับ พระพุทธชินราช และ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร พิษณุโลก ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

โบราณวัตถุภายใน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช

โบราณวัตถุเหล่านี้เป็นสิ่งของที่มีผู้ถวายแด่พระพุทธชินราชเป็นพุทธบูชา ทั้งพระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ และประชาชนทั่วไป

แสดงให้เห็นถึงความศรัทธาที่มีต่อ พระพุทธชินราช เช่น สังวาลประดับองค์พระพุทธชินราช และสายสะพายเครื่องราชอิสริยาภรณ์ อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ ต้นไม้เงินต้นไม้ทองที่ถวายโดยพระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์

นอกจากนี้ยังมี โบราณวัตถุ ที่พบจากการขุดค้นทางโบราณคดีในเขตจังหวัด พิษณุโลก และโบราณวัตถุที่เกี่ยวข้องกับ พระพุทธชินราช จากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติแห่งอื่น ๆ แบ่งการจัดแสดงออกเป็น 9 ส่วน ได้แก่

พานพุ่มดอกไม้เงินดอกไม้ทอง สมัยรัชกาลที่ 6

  •  1. ส่วนจัดแสดงราช-ราษฎร์ศรัทธาบูชาพระพุทธชินราช

จัดแสดงเรื่องราวพระราชศรัทธาของพระมหากษัตริย์ พระบรมวงศานุวงศ์ ตลอดจนความศรัทธาของประชาชนผ่านหลักฐานที่เป็นสิ่งของต่าง ๆ ซึ่งนำมาถวายพระพุทธชินราช เช่น ต้นไม้เงินต้นไม้ทอง เครื่องแก้วเจียระไน เครื่องตามประทีป เป็นต้น

ส่วนจัดแสดง “ย้อนอดีตกาลโบราณคดีและประวัติศาสตร์พิษณุโลก"

  •  2. ส่วนจัดแสดงย้อนอดีตกาลโบราณคดีและประวัติศาสตร์พิษณุโลก

นำเสนอพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ของพิษณุโลก ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ตลอดจนความสำคัญของเมืองพิษณุโลกในช่วงระยะเวลาต่าง ๆ รวมถึงบทบาท สถานะของเมืองพิษณุโลกที่มีความสัมพันธ์กับสุโขทัยและกรุงศรีอยุธยา

ส่วนจัดแสดง “วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร"

  •  3. ส่วนจัดแสดงวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร เมืองพิษณุโลก และพระพุทธชินราช

จัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติความเป็นมา การบูรณปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร เมืองพิษณุโลก การเสด็จพระราชดำเนินมานมัสการพระพุทธชินราชของพระมหากษัตริย์ ตำนานประวัติและพุทธศิลป์ของพระพุทธชินราช

สังวาลพระพุทธชินราช ในส่วนจัดแสดง “พุทธบูชาราชรัตนาภรณ์"

  •  4. ส่วนจัดแสดงพุทธบูชาราชรัตนาภรณ์

จัดแสดงสังวาลประดับองค์พระพุทธชินราช และสายสะพายเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ ซึ่งพระมหากษัตริย์ถวายเป็นพุทธบูชาแด่พระพุทธชินราช เพื่อแสดงถึงความสำคัญและความศรัทธาที่มีต่อพระพุทธชินราชของพระมหากษัตริย์ไทย

กลองมโหระทึก

  •  5. ส่วนจัดแสดงกลองมโหระทึก

จัดแสดงโบราณวัตถุประเภทกลองมโหระทึกที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร พิษณุโลกได้เก็บรักษาไว้

พุทธศิลปงาสลัก

  •  6. ส่วนจัดแสดงพุทธศิลปงาสลัก

จัดแสดงโบราณวัตถุประเภทงาช้างและงาช้างแกะสลักที่ประชาชนถวายพระพุทธชินราชเป็นพุทธบูชา

  •  7. ส่วนจัดแสดงพุทธพิมพปฏิมา

จัดแสดงโบราณวัตถุประเภทพระพุทธรูปบุเงินบุทอง พระพุทธรูปแก้ว ที่ประชาชนถวายเป็นพุทธบูชาแด่พระพุทธชินราช

โบราณวัตถุประเภทเครื่องไม้

  •  8. ส่วนจัดแสดงโบราณวัตถุประเภทเครื่องไม้

จัดแสดงโบราณวัตถุประเภทเครื่องไม้ ที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร พิษณุโลก ได้เก็บรักษาไว้ เช่น ยานมาศ ตู้พระธรรม ดาวประดับเพดานพระปรางค์วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก เป็นต้น

โบราณวัตถุที่ประชาชนถวาย

  •  9. ส่วนจัดแสดงโบราณวัตถุจากประชาชน

จัดแสดงโบราณวัตถุที่ประชาชนถวายพระพุทธชินราชเป็นพุทธบูชา เช่น เครื่องแก้ว
เจียระไน เครื่องถ้วยลายคราม เครื่องเบญจรงค์ เครื่องทองเหลือง เป็นต้น

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช เปิดให้บริการโดยไม่เก็บค่าธรรมเนียมเข้าชม ทุกวันพุธ - วันอาทิตย์ เวลา 08.30 – 16.00 น. ปิดวันจันทร์ – วันอังคาร และวันหยุดนักขัตฤกษ์

แหล่งที่มาข่าวต้นฉบับกรุงเทพธุรกิจ
https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/art-living/1118530