ข่าวการเงิน
ความเสี่ยงจากการขาดสภาพคล่อง
คอลัมน์ : คุยฟุ้งเรื่องการเงิน
ผู้เขียน : Actuarial Business Solutions [ABS]
ความเสี่ยงจากการขาดสภาพคล่อง (Liquidity Risk) คือ สภาพคล่อง
หรือความสามารถที่จะเปลี่ยนสินทรัพย์ตัวที่ถืออยู่ให้เป็นเงินสดได้เร็ว
และไม่เสียมูลค่า (ใช้เวลาน้อย และสูญเสียมูลค่าของตัวเงินน้อยที่สุด)
ยังมีคำคำหนึ่งที่น่าสนใจ คือ Marketability ซึ่งแปลว่า
ความสามารถที่สามารถซื้อขาย Security ได้ (ถ้ามีตลาดที่ Active ก็แสดงว่ามี
Marketability ที่ดี) ความหมายของคำว่า Marketability จึงคล้ายกับคำว่า
Liquidity จะต่างกันก็ตรงที่ว่า Liquidity จะเน้นถึงมูลค่า (Value)
ที่ไม่ได้สูญหายไป (จากการที่ต้องขายในราคาถูก เพื่อให้มีคนมาซื้อ)
ในกรณีที่นักลงทุนต้องการจะขายตราสารหนี้ ก็อาจขายไม่ได้ในเวลาที่ต้องการ
หรือขายไม่ได้ ณ ราคาที่ต้องการ เช่น
ราคาที่ขายจริงต่ำกว่าราคาที่ควรจะเป็น
หากนักลงทุนมีความประสงค์ที่จะถือตราสารหนี้ไปจนครบกำหนด
ก็ไม่ต้องกังวลกับความเสี่ยงนี้
Liquid Market ก็คือตลาดที่พร้อมที่จะมีคนซื้อ และคนขายทุกเวลา
ส่วนตลาดที่มี Deeply Liquidity ก็คือตลาดที่มีคนซื้อ
และคนขายในปริมาณที่สูงมาก ซึ่งจะสังเกตได้ว่า Treasury Bonds จะมี
Liquidity สูงกว่า Corporate Bond หรือ Debenture
บริษัทหลายบริษัท (รวมทั้งบริษัทประกันชีวิต)
ที่เคยเห็นว่าประสบภาวะล้มละลาย ก็เนื่องมาจาก Liquidity นั่นเอง
เนื่องจากสินทรัพย์ที่ถืออยู่ไม่สามารถนำมาขายในตลาดเพื่อเอามาชำระหนี้ให้เจ้าหนี้ได้ทัน
(เลยถูกฟ้องล้มละลาย) ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเรื่องก็เริ่มจากการที่
1.ขาดสภาพคล่องเล็กน้อย หรือบริษัทเกิดภาวะขาดทุน หรือไม่มีเงินทุน (Capital) หรือเกิดการทุจริตในบริษัทกัน
2. นักจัดอันดับการลงทุนลดลำดับลง คนในตลาดเริ่มขาดความเชื่อมั่นกับบริษัท ซึ่งทำให้ชื่อเสียงบริษัทเริ่มหดหาย
3. คนเริ่มแห่กันถอนเงินจากบริษัท บริษัทเริ่มขาดสภาพคล่องมากขึ้น
แถมมีภาระต้องชำระหนี้อีก นักจัดอันดับการลงทุนก็ลดลำดับลงไปอีก
(เรียกว่าเกิด Spiral Effect ภาษาพื้น ๆ เรียกว่า โดน 2 เด้ง)
4. บริษัทหาทางขาย แต่คราวนี้ไม่มีใครกล้าซื้อ จึงทำให้ต้องขายราคาที่ถูกมากกว่าที่ควรจะเป็น
LTCM (ตั้งขึ้นโดยคนได้รับรางวัลโนเบล) ก็เคยประสบปัญหาในเรื่อง Liquidity
เหมือนกัน แล้วก็ต้องขายกิจการไป เนื่องจากถือพันธบัตรของรัสเซีย
แล้วตอนนั้นพันธบัตรเกิด Default ขึ้นมา ซึ่งก็เป็นตัวจุดประกายให้ LTCM
เริ่มขาดสภาพคล่อง คนที่รู้ข่าวไม่ดี เริ่มกลัวก็เริ่มถอนออกไป
สุดท้ายก็ขอสรุปว่า พอปัญหามันเกิดอย่างคาดไม่ถึง ทุก ๆ
อย่างก็ทับถมประดังกันเข้ามาพร้อมกัน จนบริษัทล้มครืนลงในปี ค.ศ. 1998
บริษัทได้สูญเสียเงิน 4.6 ล้านล้านดอลลาร์ ภายในระยะเวลา 4 เดือนเท่านั้น
Liquidity : The ability of an asset to be converted into cash quickly and without any price discount.
Marketability : A measure of the ability of a security to be bought and
sold. If there is an active marketplace for a security, it has good
marketability. Marketability is similar to liquidity, except that
liquidity implies that the value of the security is preserved, whereas
marketability simply indicates that the security can be bought and sold
easily.
การจะสร้างระบบการบริหารความเสี่ยงด้านสภาพคล่องที่มีประสิทธิภาพในองค์กรนั้น มีขั้นตอนการดำเนินงานที่สำคัญดังต่อไปนี้
- สร้างระบบการวิเคราะห์ที่เข้มแข็ง สำหรับงานด้านการคำนวณระดับความเสี่ยง
สัดส่วนทุนที่เหมาะสม และการประเมินเหตุการณ์ต่าง ๆ ในตลาดและสภาพคล่อง
ควรจำกัดผลของปัจจัยกระทบจากตลาดให้น้อยที่สุด
ควบคู่ไปกับการแสวงหาโอกาสในการทำกำไรส่วนต่างที่ดีอยู่เสมอ
ซึ่งสามารถทำได้ด้วยการวิเคราะห์ผลของการเปลี่ยนแปลงต้นทุนและสภาพคล่อง
เพื่อการตอบสนองที่ทันการณ์
- บริหารจัดการข้อมูล
ควรต้องมีมุมมองที่ครบถ้วนเกี่ยวกับสภาพคล่องภายในองค์กร
ด้วยการนำข้อมูลตลาดที่ทันสมัยมาใช้ในการพิจารณา รวมถึงข้อมูลการลงทุนต่าง ๆ
ผลตอบแทนสินทรัพย์ทางการเงิน และภาพรวมสภาพคล่องในตลาด
ซึ่งอัพเดตสถานการณ์หลายครั้งในแต่ละวัน
- ผสานการรับมือและบริหารจัดการความเสี่ยงเข้าในกระบวนการทำงาน
จะต้องสามารถประเมินมูลค่าของพอร์ตและชุดสินทรัพย์ต่าง ๆ ที่มีความซับซ้อน
ด้วยการผสานการประเมินมูลค่าสินทรัพย์และการวิเคราะห์สถานการณ์จำลองไว้ด้วยกันภายในระบบเดียว
และต้องมีขีดความสามารถในการวิเคราะห์ผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากปัจจัยและเหตุการณ์ต่าง
ๆ ในตลาดที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งจะส่งผลต่อสภาพคล่องอีกด้วย
แหล่งที่มาข่าวต้นฉบับประชาชาติธุรกิจออนไลน์
